به گزارش خبرنگار مهر، حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور امروز در حاشیه افتتاحیه نمایشگاه توانمندی‌های دانش‌بنیان اقتصاد دریا محور در جمع خبرنگاران گفت: یکی از موضوعات مهمی که نیازمند توجه بیشتر است، توسعه اقتصاد دریامحور است. سهم اقتصاد دریا محور از تولید ناخالص داخلی کشور بدون احتساب نفت حدود یک درصد است. این رقم در مقایسه با ظرفیت‌های دریایی کشور بسیار ناچیز است، زیرا حدود ۴۰ درصد از مرزهای ایران دریایی است و طول آن تقریباً سه هزار کیلومتر است.
وی با اشاره به حوزه‌های مختلف مرتبط با اقتصاد دریا محور افزود: صنعت گردشگری دریایی، صنایع وابسته، فعالیت‌های زیستی دریایی و تولیدات دریامحور مانند آبزی‌پروری از ظرفیت‌های مهم کشور هستند. اکنون تولید ما در حوزه ماهی در قفس حدود ۸۰ هزار تُن در سال است که با اتکا به دانش و فناوری امکان دو برابر شدن آن بلافاصله وجود دارد.
افشین ادامه داد: متأسفانه نگاه ما به اقتصاد دریامحور هنوز محدود به تجارت دریایی و حمل‌ونقل با کشتی است، در حالی که ظرفیت‌های گسترده‌ای در این حوزه وجود دارد؛ از معادن دریایی و گردشگری گرفته تا صنایع مرتبط، زیست‌بوم دریایی و آبزی‌پروری. تولید فعلی در این بخش قابلیت دو برابر شدن دارد، به شرطی که از روش‌های علمی، فناورانه و دانش‌بنیان استفاده شود.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور تصریح کرد: همزمان با دومین سال اجرای سیاست‌های کلان اقتصاد دریامحور ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری، جلساتی با دکتر عبدالعلی‌زاده،
نماینده رئیس‌جمهور در هماهنگی اجرای سیاست‌های کلی توسعه دریامحور برگزار و تصمیم گرفته شد نخست یک نمایشگاه برای بررسی ظرفیت‌ها برگزار کنیم و برنامه‌ای مدون برای یک، دو و پنج سال آینده تدوین شود.
افشین با بیان اینکه حدود ۷۰۰ شرکت دانش‌بنیان به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در حوزه اقتصاد دریامحور فعالیت می‌کنند، گفت: برخی از این شرکت‌ها در صنایع دیگر فعال هستند اما محصولاتشان در صنعت دریایی نیز قابل استفاده است. برگزاری نمایشگاه به ما کمک می‌کند تا وضعیت موجود را شناسایی و برای توسعه برنامه‌ریزی کنیم.
وی ضمن بیان این مطلب که تاکنون توجه به این حوزه محدود و عمدتاً سنتی بوده است، گفت: اگر نگاه ما همچنان بر شیوه‌های سنتی تجارت و تولید غذا باقی بماند، سهم قابل توجهی از اقتصاد دریا نصیب کشور نخواهد شد. مسیر آینده باید مبتنی بر هوش مصنوعی، فناوری و نوآوری باشد.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور تصریح کرد: از سال گذشته، برنامه ملی اقتصاد دریامحور تدوین شده که مستقل از سایر برنامه‌های معاونت است. برای این برنامه مسئول مشخص شده و اهداف آن به صورت مدون طراحی شده است.
وی با اشاره به اینکه نخستین هلدینگ توسعه فناوری در حوزه اقتصاد دریامحور ایجاد شده است، خاطرنشان کرد: این هلدینگ شامل شرکت‌های بالادست، توسعه‌دهنده و دانش‌بنیان است و مسیر تأمین مالی و توسعه تجاری به صورت مستقل طراحی شده است. این اقدام نشان‌دهنده توجه ویژه به توسعه این حوزه است.
افشین درباره پروژه‌های شاخص گفت: بندر بوشهر به عنوان پایلوت هوشمندسازی بنادر انتخاب شده است. مرحله نخست شامل هوش تجاری است و با همکاری معاونت علمی، استانداری، وزارت اقتصاد و وزارت راه و شهرسازی اجرا می‌شود. این پروژه می‌تواند الگویی برای سایر بنادر کشور باشد.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور افزود: در حوزه آبزی‌پروری نیز پروژه‌هایی برای افزایش بهره‌وری و رشد تولید با استفاده از فناوری‌های نوین تعریف شده است، از جمله استفاده از نانوحباب‌ها در پرورش ماهی در قفس و میگو. هدف این است که سهم اقتصاد دریامحور در تولید ناخالص داخلی کشور افزایش یابد.
افشین تأکید کرد: نخستین گام برای توسعه این حوزه، اندازه‌گیری دقیق و دسترسی به داده‌های معتبر است، زیرا بدون داده نمی‌توان برنامه‌ریزی مؤثر و توسعه پایدار داشت.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، در خصوص پروژه هوشمندسازی بندر بوشهر اظهار داشت: نخستین گام ما نصب سیستم هوش تجاری است. در مرحله اول داده‌های ترافیکی جمع‌آوری و اندازه‌گیری می‌شوند و پس از آن، داده‌های مربوط به بار مورد پردازش قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: پروژه بندر به چند بخش کوچک تقسیم شده تا قابل مدیریت و اجرایی باشد. تجربه نشان داده پروژه‌های بزرگ و یکپارچه دشوارتر اجرا می‌شوند. با تقسیم پروژه به مراحل، پیشرفت کار شتاب بیشتری گرفته است و انتظار می‌رود مشابه سایر پروژه‌های کشور در حوزه نفت، ورزش و هوش مصنوعی، موفقیت‌آمیز باشد.
افشین افزود: در برنامه‌ریزی هوش مصنوعی باید نگاه جامع باشد. هوش مصنوعی تنها به زبان یا داده محدود نمی‌شود، بلکه شامل زیرساخت‌ها و بسترهای لازم برای انتقال فناوری به بازار است.
وی با اشاره به طرح‌های انرژی توضیح داد: یکی از اولویت‌ها استفاده از ال‌ان‌جی است که می‌توان آن را با کشتی وارد کرده و در خود کشتی به گاز تبدیل کرد. همچنین پروژه‌هایی برای تولید برق و آب شیرین‌کن‌های شناور در مواقع اضطراری طراحی شده است که به صورت پایلوت اجرا خواهند شد.
افشین تصریح کرد: از پارسال که مسئولیت برنامه ملی اقتصاد دریامحور آغاز شد، تلاش شده تا اقدامات به صورت هدفمند و سازمان‌دهی شده توسعه یابد. اولین بخش این برنامه مربوط به زیست فناوری است و اکنون زنجیره‌های تأمین آن با حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی در حال گسترش است.
وی تاکید کرد: نگاه موردی کافی نیست؛ توسعه باید بر اساس زنجیره‌های دانش‌بنیان باشد تا در حوزه انرژی و زیست فناوری دریایی، اثرگذاری واقعی ایجاد شود. برخی منابع انرژی مانند موج، به دلیل محدودیت‌های جغرافیایی در ایران ظرفیت گسترده ندارند، بنابراین تمرکز ما روی حوزه‌هایی است که دارای مزیت اقتصادی و اجرایی هستند.
افشین با اشاره به اینکه سکوی ملی هوش مصنوعی به عنوان بستر اصلی توسعه فناوری در کشور طراحی شده است، افزود: این سکوی ملی مانند یک سیستم عامل عمل می‌کند و امکان نصب نرم‌افزارهای تخصصی بر روی آن فراهم است. هدف اصلی کاهش هزینه تولید هوش مصنوعی در کشور و افزایش سرعت اجرای پروژه‌ها است.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور با اشاره به قابلیت‌های سکوی ملی هوش مصنوعی توضیح داد: با استفاده از این سکو، امکان تولید یک چت‌بات ظرف مدت یک روز فراهم است. آموزش و یادگیری آن دو تا سه هفته طول می‌کشد، اما فرآیند تولید به‌صورت ابزارمحور انجام می‌شود.
وی افزود: گسترش این سکو باعث می‌شود تولید ابزارها و تجاری‌سازی فناوری‌ها با هزینه کمتر و سرعت بالاتر انجام شود. تمامی اقدامات مطابق الزامات سکوی ملی صورت می‌گیرد و معاونت علمی صرفاً از پروژه‌هایی حمایت می‌کند که این الزامات را رعایت کرده و امکان توسعه روی سکو را داشته باشند.
افشین خاطرنشان کرد: هر توسعه جدیدی که انجام شود، به امکانات سکوی ملی اضافه می‌شود و این روند نشان‌دهنده حرکت واحد و هدفمند در مسیر توسعه هوش مصنوعی و فناوری‌های دریایی است.
