فارس من| ۱۸ نقد به افزایش سن معلم شدن
کارشناس آموزشوپرورش گفت: افزایش سن ورود به دانشگاه فرهنگیان هیچ پشتوانه علمی، پژوهشی یا تربیتی ندارد و با مأموریت دانشگاه فرهنگیان ناسازگار است؛ همچنین منشأ آن بیشتر فشار اجتماعی و مطالبه احساسی است تا تحلیل کارشناسی.
خلاصه خبر
فارس من| ۱۸ نقد به افزایش سن معلم شدن
کارشناس آموزشوپرورش گفت: افزایش سن ورود به دانشگاه فرهنگیان هیچ پشتوانه علمی، پژوهشی یا تربیتی ندارد و با مأموریت دانشگاه فرهنگیان ناسازگار است؛ همچنین منشأ آن بیشتر فشار اجتماعی و مطالبه احساسی است تا تحلیل کارشناسی.
گروه آموزشوپرورش: ماجرای افزایش سن معلم شدن چند سالی است که مطرح شده است اما افزایش سن تا ۳۰ سال در نامه‌ای که ۱۲ اسفند ۱۴۰۳ علیرضا کاظمی وزیر آموزشوپرورش به عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای‌عالی انقلاب‌فرهنگی نوشت، جریان‌ساز شد.در این نامه آمده است: «بر اساس بررسی‌های آماری مرکز برنامه‌ریزی نیروی انسانی و امور اداری بر روی پذیرفته‌شدگان متعهدین خدمت ورودی دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی در سال‌های گذشته، تعداد پذیرفته‌شدگان در بازه سنی ۲۲ تا ۲۴ سال کم است و به نظر می‌رسد سیاست محدودسازی سن شرکت در آزمون، قابلیت تجدیدنظر دارد و آموزشوپرورش توانایی انجام فرایند سنجش و گزینش و جداسازی بهترین داوطلبان را از بین گروه سنی با طیف گسترده‌تر خواهد داشت. وزارت آموزشوپرورش با نگاه مثبت به محدودنکردن متقاضیان علاقه‌مند به کار معلمی، با افزایش سن مجاز ورود به متقاضیان به شرکت در آزمون تا حداکثر ۲۷ یا ۳۰ سال به‌شرط کسب سایر شرایط و ضوابط و طی تمام مراحل فرایند‌های استخدامی موافقت می‌نماید».این پیشنهاد وزیر آموزشوپرورش به شورای معین شورای‌عالی انقلاب‌فرهنگی سپرده شد؛ شورایی که مصوباتش حکم مصوبه شورای‌عالی انقلاب‌فرهنگی دارد و بعد از طی فراز و نشیب‌های فراوان با موافقت این شورا و تصویب شورای‌عالی انقلاب‌فرهنگی در انتظار امضا و ابلاغ رئیس‌جمهور است.اما در این میان تعدادی از کارشناسان تعلیم‌وتربیت معتقدند که این اقدام بر خلاف مأموریت تربیت‌معلم است و پشتوانه علمی، پژوهشی و تربیتی ندارد و منشأ آن بیشتر فشار اجتماعی و مطالبه احساسی است تا تحلیل کارشناسی.
دراین‌خصوص با حمیدرضا قائم‌پناه، معلم، مدیرمسئول پایگاه خبری ـ تحلیلی رستا و سردبیر پویش «مخالفت دغدغه‌مندان تعلیم‌وتربیت با افزایش سن ورود به دانشگاه فرهنگیان» به گفت‌وگو نشستیم.این کارشناس تعلیم‌وتربیت، مجموعه‌ای از نقدهای کارشناسی، تربیتی، حقوقی و تطبیقی را نسبت به این تصمیم مطرح کرد و آن را تغییری پرهزینه، کم‌فایده و با پیامدهای عمیق بر کیفیت آینده معلمی دانست.۱) تغییر فلسفه تربیت‌معلم با افزایش سنقائم‌پناه در این گفت‌وگو با تأکید بر اینکه دانشگاه فرهنگیان یک دانشگاه عادی نیست، اظهار کرد: این دانشگاه بر اساس مأموریت ذاتی خود برای تربیت هویت حرفه‌ای معلم بنا شده است و هویت حرفه‌ای معلم در سنین جوانی شکل می‌گیرد، نه در سنین تثبیت‌شده. به گفته وی، بازه ۱۸ تا ۲۲ سال سن طلایی تربیت‌پذیری، انعطاف شخصیتی و شکل‌گیری زیست تربیتی است و تغییر این بازه، تغییری در ماهیت تربیت‌معلم محسوب می‌شود. ۲) اختلال در هویت‌سازی حرفه‌ای معلممدیرمسئول پایگاه خبری–تحلیلی رستا خاطرنشان کرد: افزایش سن ورود، دانشگاه فرهنگیان را از یک مرکز تربیت‌محور به یک مرکز جذب نیروهای متأخر تبدیل می‌کند؛ تغییری که نه اداری، بلکه فلسفی و هویتی است. قائم‌پناه تصریح کرد: این موضوع در اسناد پژوهشی، از جمله گزارش تخصصی مرکز پژوهش‌های مجلس و تحلیل‌های کارشناسان دانشگاه فرهنگیان، نیز تأیید شده و به‌عنوان یک انحراف جدی از مأموریت اصلی تربیت‌معلم شناخته می‌شود.
۳) افزایش سن حتی بدون پذیرش، ساختار دانشگاه را تغییر می‌دهدسردبیر پویش «مخالفت دغدغه‌مندان تعلیم‌وتربیت با افزایش سن ورود به دانشگاه فرهنگیان» با انتقاد از نگاه‌هایی که افزایش سن را صرفاً ایجاد فرصت معرفی می‌کنند، گفت: سن یک متغیر اداری نیست، بلکه یک مؤلفه تربیتی است.وی ادامه داد: فرد ۲۷ یا ۳۰ساله باهویت تثبیت‌شده وارد می‌شود، انعطاف شخصیتی کم‌تری دارد، سازگاری فرهنگی‌اش پایین‌تر است و طبیعتاً فضای خوابگاهی و زیست تربیتی دانشگاه را تغییر می‌دهد؛ بنابراین افزایش سن حتی اگر به پذیرش منجر نشود، ساختار دانشگاه را متأثر می‌کند.۴) دوگانه‌سازی غلط میان کیفیت و سنقائم‌پناه در ادامه اشاره کرد: برخی مدعی‌اند تمرکز بر کیفیت مهم‌تر از سن است، اما این ادعا را باید دوگانه‌سازی غیرواقعی توصیف کرد. وی گفت: سن بخشی از کیفیت است، نه در برابر کیفیت. تربیت‌پذیری، مشارکت فرهنگی، استعدادیابی حرفه‌ای و امکان شکل‌گیری هویت معلمی همه در سنین پایین رخ می‌دهد. نمی‌توان سن را حذف کرد و بعد گفت کیفیت مهم‌تر است.۵) استناد غلط به OECD درباره سن معلمان شاغلاین کارشناس آموزشوپرورش به استناد مطرح‌شده درباره OECD اشاره کرد و توضیح داد: استدلالی مطرح می‌شود مبنی بر اینکه چون در OECD سن معلمان تا ۶۰ سال گزارش شده پس سن ورود مهم نیست. این یک خلط آشکار است. وی تصریح کرد: سن اشتغال هیچ ربطی به سن ورود ندارد. در کشورهای پیشرو، سن ورود به تربیت‌معلم دقیقاً در همان بازه سنین پایین است.
۶) اشتباه‌گرفتن استعداد تحصیلی با صلاحیت تربیتیقائم‌پناه درباره استدلال مربوط به نخبه‌ها و استعدادهای برتر نیز اظهار داشت: صلاحیت تحصیلی معادل صلاحیت تربیتی نیست. معلمی یک حرفه اخلاقی ـ تربیتی است، نه صرفاً رتبه علمی. وی افزود: اگر بحث نخبه‌هاست، می‌توان مسیرهای اختصاصی ایجاد کرد، اما نباید برای یک گروه محدود، ساختار سنی کل کشور تغییر کند. این خلاف اصول سیاست‌گذاری کارآمد است.۷) راه‌حل اشتباه برای مسئله مناطق محرومسردبیر پویش «مخالفت دغدغه‌مندان تعلیم‌وتربیت با افزایش سن ورود به دانشگاه فرهنگیان» به موضوع مناطق محروم پرداخت و گفت: عده‌ای می‌گویند چون برخی در مناطق محروم دیرتر دیپلم می‌گیرند، سن باید افزایش یابد. دغدغه درست است اما راه‌حل اشتباه. وی اضافه کرد: راه‌حل واقعی سهمیه‌های منطقه‌ای، مسیرهای اختصاصی یا مشوق‌های بومی است. تغییر ساختار سنی برای حل یک مسئله محلی، خطای سیاستی است.۸) تناقض در ادعای افزایش رقابتقائم‌پناه یکی از تناقضات عجیب در استدلال‌های موافقان را چنین شرح داد: از یک‌سو می‌گویند افراد بالای ۲۳ سال فقط ۱.۶ درصد داوطلبان هستند. از سوی دیگر ادعا می‌کنند افزایش سن رقابت ایجاد می‌کند. وی افزود: چطور ممکن است یک گروه کوچک رقابت را افزایش دهد؟ این تناقض نشان می‌دهد برخی از استدلال‌ها مبتنی بر داده نیست، بلکه مبتنی بر هیجان است.
۹) عدم ارتباط افزایش سن با رفع کمبود معلماین کارشناس آموزشوپرورش با اشاره به ادعای رفع کمبود معلم نیز گفت: کمبود معلم از جنس ظرفیت دانشگاه، برنامه‌ریزی منابع انسانی و سیاست‌های استخدامی است. وی تصریح کرد: افزایش سن ورود این مشکلات را حل نمی‌کند. این یک راه‌حل ساده‌سازی شده برای مسئله‌ای پیچیده است.۱۰) بی‌ربط بودن افزایش سن ورود با افزایش سن بازنشستگیقائم‌پناه در بخش دیگری از گفت‌وگو با فارس افزود: استدلال اتصال افزایش سن به سیاست افزایش سن بازنشستگی نیز بی‌پایه است. سن بازنشستگی مربوط به مسائل صندوقی است و سن ورود به معلمی موضوعی تربیتی است. این دو هیچ پیوندی ندارند.۱۱) پختگی بیشتر جایگزین تربیت‌پذیری نیستقائم‌پناه باور به پختگی سن بالا را نیز ناکافی دانست و تأکید کرد: پختگی جایگزین تربیت‌پذیری نمی‌شود. معلم نیاز به شخصیت منعطف، ارتباط‌پذیری بالا، مشارکت فرهنگی و زیست تربیتی دارد. اینها در سنین پایین شکل می‌گیرد.
۱۲) افزایش سن موجب پیرسازی بدنه معلمان می‌شودسردبیر پویش «مخالفت دغدغه‌مندان تعلیم‌وتربیت با افزایش سن ورود به دانشگاه فرهنگیان» درباره ادعای تنوع سنی توضیح داد: نظام معلمی ما همین الان هم در حال پیرشدن است. افزایش سن ورود موجب تنوع نیست بلکه پیرسازی است.۱۳) مغایرت با مصوبه ۸۹۴ شورای‌عالی انقلاب‌فرهنگیقائم‌پناه به ادعای رفع تعارضات قانونی اشاره کرد و گفت: مصوبه ۸۹۴ شورای‌عالی انقلاب‌فرهنگی درباره نظام‌نامه سنجش و پذیرش دانشجوی متعهد خدمت به وزارت آموزشوپرورش، سقف سنی را به‌عنوان یک اصل تربیتی تثبیت کرده است. تغییر آن نه‌تنها تعارضات را رفع نمی‌کند، بلکه مغایر همین سند بالادستی است.۱۴) تغییر قانون برای یک گروه کوچک (۱.۶٪) خلاف سیاست‌های کلی قانون‌گذاریاین کارشناس آموزشوپرورش درباره استناد آماری مربوط به ۱.۶ درصد نیز تصریح کرد: برای یک گروه بسیار کوچک، در حال تغییر یک قانون ملی هستیم. این برخلاف سیاست‌های کلی نظام قانون‌گذاری است که بر عمومی بودن قانون و پرهیز از استثناهای غیرضروری تأکید دارد.۱۵) تضعیف هویت تربیت‌محور و تبدیل دانشگاه به مرکز اشتغال‌محورقائم‌پناه گفت: افزایش سن، دانشگاه فرهنگیان را از تربیت‌محوری به استخدام محوری سوق می‌دهد. موافقان از دلایل پیگیری این طرح را، پاسخگویی به نیازهای شغلی و استخدامی جوانان عنوان می‌کنند؛ در حالی این همان نگاه پناهگاه کاریابی به دانشگاه فرهنگیان است.
۱۶) تصمیم‌گیری احساسی و مبتنی بر فشار اجتماعیسردبیر پویش «مخالفت دغدغه‌مندان تعلیم‌وتربیت با افزایش سن ورود به دانشگاه فرهنگیان» بخش دیگری از صحبت‌های خود را به نحوه شکل‌گیری این مطالبه اختصاص داد و گفت: متأسفانه بخشی از تصمیم‌گیری در این موضوع، حاصل فشارهای شبکه‌های اجتماعی و موج‌سازی‌های احساسی است. وی با تأکید بر اینکه آموزشوپرورش محل سیاست‌گذاری احساسی نیست، ادامه داد: این نوع تصمیم‌سازی بدون پیوست کارشناسی، یک معبر ناصحیح در ساختار تصمیم‌گیری ایجاد می‌کند و فردا هر گروهی می‌تواند با موج‌سازی، سیاست‌گذاری ملی را تغییر دهد.۱۷) اشکال در فرایند تصمیم‌گیری و عدم رعایت ماده ۲۶ آیین‌نامه داخلی شورای‌عالی انقلاب‌فرهنگیقائم‌پناه، اشکال در فرایند تصمیم‌گیری را ایرادی جدی و ساختاری دانست و گفت: باوجود مخالفت جدی برخی از اعضای شورای‌عالی انقلاب‌فرهنگی، طبق ماده ۲۶ آیین‌نامه داخلی شورا، این مصوبه پیش از ارسال برای ابلاغ، باید در صحن اصلی شورا، مطرح و تصمیم‌گیری می‌شد. رعایت‌نکردن این ماده، فرایند تصمیم‌گیری را مخدوش کرده است.۱۸) مغایرت با سیاست‌های کلی ایجاد تحول در نظام آموزش‌وپرورشوی اظهار کرد: افزایش سن پذیرش و ورود به دانشگاه‌های تربیت‌معلم با بند ۲-۳- سیاست‌های کلی ایجاد تحول در نظام آموزشوپرورش مبنی بر بازنگری در شیوه‌های جذب، تربیت، نگهداشت و به‌کارگیری بهینه نیروی انسانی موردنیاز آموزشوپرورش و بسترسازی برای جذب معلمان کارآمد و دارای شایستگی‌های لازم آموزشی، تربیتی و اخلاقی بعد از گذراندن دوره مهارتی، مغایرت دارد.
20:29 - 26 آبان 1404
نظرات کاربران
